KİTAP TANITIMLARIM 32-33.

 

“DÜN BUGÜN JACQUES LACAN” (Jacques Lacan, passe present) – Alain Badiou, Elisabeth Roudinesco, Metis Y., 78 s., 2. Basım, 2016.

“HER ŞEYE VE HERKESE KARŞI LACAN” (Lacan, envers et contre tout) - Elisabeth Roudinesco, Metis Y., 120 s., 1. Basım, 2012.

“Dün Bugün Jacques Lacan” adlı kitap, Alain Badiou ve Elizabeth Roudinesco ile Lacan hakkında yapılan iki söyleşiyi içeriyor ve soru-cevap şeklinde ilerliyor. Birisi filozof, diğeri psikanalist olan ve birebir olarak da Lacan’la tanışmış olan bu iki kişiden Lacan’ı dinlemek keyifliydi. “Her Şeye ve Herkese Karşı Lacan” kitabında da yine Elizabeth Roudinesco, Lacan’ın hayatını, önemini, yaptıklarını ve kavramlarını anlatıyor. İkisi birbirine paralel olduğu için birlikte değerlendiriyorum. Öncelikle Lacan’ın bazı kavramlarını yeniden pekiştirdim: ayna evresi, arzu-haz-joissance, gösteren-gösterge-hakikat üçlüsü, oidipal dönemdeki olaylar, baba-nın-adı, aşk konusu vb. Alain Badiou’nun anlattıklarından da, Lacan’ın psikanalizle felsefeyi birleştiren yol açtığını, filozofların psikanalize yönelmesini sağladığını öğrendim. Sartre’ın varoluşçuluğuna karşı Fransa’da Louis Althusser ve Claude Levi-Strauss’un başını çektiği yapısalcı yaklaşımın temsilcileri, Lacan’ı ilgiyle izlemişler. Özellikle “Özne teorisi”, filozofların ilgisini çekmiş. Ayrıca sinemacıları-edebiyatçıları vb. de etkilemiş. Yine, tez konusu “Aimee” lakaplı Marguirete’ten bahsedildi. O tezde Lacan önemli bir çözümleme yapmış. Seminerlerinin önemi ve Ecrits’ten bahsedildi. Lacan’ın etkilendikleri arasında da karşıma Sophokles’in “Oidipus” – “Oidipus Kolonos’ta” ve “Antigone” üçlemesi, James Joyce, Mallarme’nin şiirleri, Saussere’nin dilbilim çalışmaları, Shakespeare’den “Hamlet” ve Poe’dan “Çalınan Mektup” çıktı. Ayrıca Heidegger, Platon ve Hegel, Kant ve Sade… Lacan’ın müthiş entelektüel birisi olduğunu ve edebiyat-felsefe gibi birçok disipline hâkim olduğunu gördüm. Dili kullanarak pek çok kelime türettiğini de pekiştirmiş oldum. Tam bir dil cambazı… Ayrıca Freud’la arasındaki farklardan bahsedildi. Örneğin Freud tam bir yazma sevdalısı olmasına rağmen Lacan bir söz ustasıymış ama yazma işi çok zor geliyormuş ona. O yüzden pek fazla yazılı eser bırakmamış. “Ecrits” bile “yazılar” mı ne demekmiş anlam olarak. Freud nevroz üzerine, Lacan ise psikoz üzerine daha çok yönelmiş. Freud’un birçok kuram ve teorisini kabul edip bazılarını da değiştirip yeniden yorumlayarak sistematikleştirmiş. Lacan’ın özel hayatı da ilgi çekiciydi. Özellikle, Georges Bataille’in eski eşi Sylvia Bataille’e âşık olması, aşktan hiçbirimizin kaçamayacağını gösterdi bana. Ateist olduğunu ve politikaya orta-soldan baktığını da öğrenmiş oldum. Ayrıca psikoloji denen disiplini de sevmiyormuş. Lacan hakkında okumalara devam edeceğim birkaç kitap daha var bakalım. Özellikle şu sembol ve şemalarını pekiştirmek istiyorum ama bu iki kitapta çıkmadı karşıma.